Narcisme en New Age Spiritualiteit, gaan ze hand in hand?

De spiri-ego's zijn tenminste wel de reden dat ik uit de community ben gestapt.

Feb 25, 2024

Eerlijk, ik weet niet eens waar ik moet beginnen met schrijven.. de titel staat en is misschien een heftige vraag, dus hoe ga ik zo goed mogelijk verwoorden waar ik op doel?

Laten we beginnen bij dat ik 10 jaar geleden mijn portie narcistische persoonlijkheidsstoornis (NPS) ervaring wel heb gehad. Nou mag ik officieel niet zeggen dat mijn ex de stoornis heeft, want laten we wel wezen, hij zou zich nooit inlaten met een psycholoog. Maar toen ik over NPS leerde, bleek hij wel het ultieme schoolvoorbeeld te zijn. Het verbaast me nog altijd dat als je Narcisme opzoekt in het woordenboek, zijn foto er niet bij staat.

Hoe dan ook, ik ben dus wel bekend met het charismatische doch manipulatieve en niet-empathische karakter van een Narcist en in de 5 jaren die volgden na het einde van die relatie, waarin ik mezelf had vastgebeten in het herstellen van deze traumatische ervaring, werd ik verrast door het aantal mensen dat ik met dezelfde karaktereigenschappen tegenkwam, vooral in de communities waar je het niet zou verwachten.

Zoals de New Age Spiritualiteit community.

Zullen we trouwens even afspreken dat je begrijpt dat ik niet over “iedereen” praat in dit artikel? Dat niet iedereen die geïnteresseerd is in New Age Spiritualiteit, meteen een ras narcist is? Oké, top, dankjewel, dan kunnen we verder :)

Narcisme is overal

Narcisme is er altijd geweest en je ziet het altijd wel weer ergens de kop op steken. Het is dus niet iets nieuws. Er is trouwens een verschil tussen iemand met narcistische trekjes en iemand die NPS heeft1. Maar over het algemeen zijn Narcisten heel charismatische mensen en ontzettend creatief in het verbergen van hun narcistische trekjes. Ze gooien tevens easy peasy een masker over hun ego’s en onzekerheden. Echter werkt dit niet altijd overal even goed, je moet van goede huizen komen om dit in stand te houden in situaties waar je minder middelen voor hand hebt om die perfecte sluier op zijn plaats te houden. De New Age Spiritualiteit wereld echter.. is hemels voor het in stand huiden van zo’n sluier en biedt 101 tools, excuses en verklaringen voor Narcistisch gedrag. Het helpt ook absoluut dat veel mensen in deze community opzoek zijn naar zichzelf en vaak bepaalde trauma’s willen helen en dus een kwetsbare en makkelijker te beïnvloeden groep zijn. Je ziet narcisten dan ook gedijen in deze wereld en rollen vaak ook zonder enige moeite in posities met aanzien, zoals die van spiritueel leiders, healers en coaches.

Een perfecte match

Om te begrijpen waarom de match tussen een Narcist en de spiritual community een perfecte is, moet je wellicht eerst begrijpen hoe een Narcist (vooral iemand met een NPS) in elkaar zit, dus hier een kleine spoedcursus Narcisme:

Narcisten kunnen heel charismatisch zijn, maar hun emotionele intelligentie is vaak onderontwikkeld. Ze focussen voornamelijk op hun eigen gevoelens en missen het vermogen om zich in anderen in te leven. Kenmerkend is hun verlangen naar bewondering en controle, ze hebben deze bewondering en aandacht vooral nodig om zichzelf de moeite waard te vinden, wat soms kan leiden tot manipulatie en zelfs leugens. Veel mensen met narcisme vinden bovendien dat ze er recht op die bewondering hebben. Daarin speelt mee dat ze het idee hebben dat ze door hun uitzonderlijkheid, bepaalde privileges verdienen die anderen niet hebben. Iemand met een narcistische persoonlijkheidsstoornis voelt zich meestal verheven boven anderen en sommige van hen zullen een ander moeiteloos ‘gebruiken’ wanneer zij hier zelf beter van kunnen worden.

Een aantal narcisme kenmerken op een rij:

Overtuigd zijn dat ze meer ‘bijzonder’ zijn dan andere mensen. Dit laten zij ook graag aan anderen merken.
Wil constant bewonderd worden en aandacht krijgen.
Een gebrek aan empathie
Gespeeld charmant zijn
Agressief gedrag vertonen
Gebrek aan emoties
Een groot ego
Macht willen hebben
Gebrek aan berouw of schuldgevoelens
Extreem jaloers zijn

Aldus Psyq2 en Kracht vooruit3. Wat hier echter niet zo heel duidelijk bij staat, is dat veel Narcisten, dit gedrag eigenlijk danken aan een intense vorm van zelfafwijzing en onzekerheid. Psychologen zijn het er over eens dat de ontwikkeling van NPS meestal ontstaat na trauma, als een copings mechanisme4 en in feite ontstaan deze mechanismen omdat het brein ons wil beschermen. Zoals bij elke mentale stoornis eigenlijk. Hoe dan ook, de NPS wil dus ook eigenlijk niet terug naar dat trauma, de pijn en onzekerheid uit bescherming en dus zie je dat mensen met Narcisme er ook alles aan doen om niet naar zichzelf en hun eigen gedrag te kijken. Ze willen dus ook absoluut geen verantwoordelijk nemen voor wat hun acties en slechte gedrag. Verantwoordelijkheid nemen betekent namelijk dat je moet reflecteren op jezelf, je eigen gedrag en op wat dit veroorzaakt en laten ze nou absoluut die slangenkuil niet in willen duiken.

Waarom is de New Age spiritualiteit community dan de perfecte match denk je nu? Want dit is toch juist een community waarin mensen komen om te helen?

Ja.. dat zou je denken en grotendeels is dit ook zo. Maar waar het New Age wereldje ook vol mee zit? Praktijken die ons toestaan verantwoordelijkheid buiten ons zelf te leggen. De schuld aan iets anders toe te kennen en als een Narcist iets goed uitkomt… is het als ze de schuld aan iets of iemand anders kunnen geven.

Een paar simpele voorbeelden:

Denk aan astrologie. Het is heel makkelijk om je totaal uit proportie gelopen uitbarsting te wijden aan een of andere planeet in Retrograde of je ongezonde patronen en gedrag te schalen onder: “Ja maar dat is mijn zonneteken, zo ben ik nu eenmaal..”

Wist je trouwens dat er in 2022 een studie is gedaan waarin onderzoekers een mogelijk verband ontdekten tussen een fascinatie voor astrologie en een narcistische persoonlijkheidsstoornis?5 Interessant…

We kunnen nog verder gaan, want ken je zoiets als een “Soul contract” (zielencontract)? Dit is een contract dat je ziel zou ondertekenen voordat het hier op aarde komt. Daarin zouden dingen staan die je ziel zou moeten leren, bepaalde mensen die je tegen zou moeten komen, etc. Het is heel simpel om onder het mom van iemands zielencontract, excuses te maken. Als een narcist naar is tegen iemand of deze persoon zorgt dat deze persoon ontslagen wordt of andere narigheid overkomt, kunnen ze het gooien op: “Deze persoon heeft er zelf voor getekend dat dit soort dingen gebeuren, het staat in zijn zielencontract.”

Over toxisch gedrag en spiritual bypassing gesproken…

En zo zijn nog veel meer kleine en grote excuses die ingezet kunnen worden. Just blame the Universe…

Voeding voor macht en aanzien

New Age spiritualiteit en wat je binnen de community kan leren, als juist gebruikt, kan je enorme kracht geven. Je kunt het gevoel krijgen dat je de controle en ‘macht’ over jezelf herwint. Wat super powerful is! Maar het creëert dit niet alleen voor jouw ‘zelf’. Voor de echte manipulatieve (en creatieve) narcist opent het ook een serieuze weg naar aanzien en macht over anderen.

We kennen allemaal wel een aantal sekteleiders die het schoolvoorbeeld van NPS zijn. En we hebben allemaal wel eens gedacht, hoe is het mogelijk dat mensen daar ingetrapt zijn? Maar soms is het moeilijk te zien wat iemands intenties zijn, zeker als je zelf wat minder goed in je vel zit. Ik heb ook altijd gedacht dat ik nooit zou trappen in die praatjes en nooit in een manipulatieve, mentaal gewelddadige relatie terecht zou komen, but there I was…

En dat is natuurlijk niet zomaar gegaan. Narcisten zijn van nature vaak heel charismatisch. Goed in het entertainen en bespelen van een publiek. Als je ze maar oppervlakkig kent lijken het vaak fantastische mensen die de beste verhalen vertellen en ze doen lijken dat ze een bijzonder mooi en fascinerend leven leiden, een leven waar jij misschien wel van droomt. Zelfverzekerd, sterk, vrij, vol leven en plezier, althans, dit is wat hun masker ons laat zien. De man die ik 10 jaar geleden ontmoette, was ook zo’n man en de relatie waar ik in kwam, begon dan ook veelbelovend. Het was leuk, spannend, ik was gefascineerd door zijn zelfverzekerdheid en kreeg alles te horen wat een meid van 20 graag wilde horen. Hij zorgde er toen zelfs voor dat ik me veilig voelde en ik begon me voor het eerst naar iemand open te stellen. Pas achteraf zag ik dat hij een heel naar spelletjes met me had gespeeld en dat hij mijn kwetsbaarheid later tegen me is gaan gebruiken om de macht en controle in onze relatie te behouden, maar dat ging zo stilletjes aan en geleidelijk, dat ik het niet doorhad, tot het te laat was.

Het stukje aanzien, macht & controle is voor Narcisten dus onwijs belangrijk. Door hun diepe onzekerheid, hebben ze die externe bevestiging van hun superieurheid, nodig. Het is een manier om zwakheden en emoties te verdringen en alleen het ideaalbeeld van zichzelf (aan zichzelf en de wereld) te tonen. Het is duur puur om te bewijzen (al dan niet aan zichzelf) dat ze inderdaad goed, slimmer en beter dan de rest zijn.

Macht en controle behouden zijn dus key om dit aan zichzelf te bewijzen. Maar ook het stukje: ‘aanbeden worden’, speelt hier een sleutelrol en hoe makkelijk is het om dat met je natuurlijke charisma en leiderschap, te creëren op een plek waar de meesten mensen in belandden omdat ze zichzelf “kwijt” zijn en opzoek zijn naar iemand die hen kan helpen de ultieme vrijheid in zichzelf te vinden? Heel eerlijk, het is niet per se heel moeilijk om te doen alsof, in een community waarbij bijna alles gebaseerd is op energie en spirituele tools. Die kun je zó onder de knie krijgen (of je bluft jezelf er doorheen) en een spirituele awakening kun je easy peasy faken, het is juist het charisma wat vervolgens het werk doet en met het uiteindelijk creëren van grootste persona’s, kunnen ze makkelijk hun gevoel van machteloosheid of minderwaardigheid maskeren. Uiteindelijk geldt, hoe meer “volgers” (of dit nu online of offline is) hoe groter het machtsgevoel wordt en soms ook hoe groter de persona’s worden. En hoe groter de persona’s worden, hoe meer superieur ze zich voelen.

De spiritueel leider is geboren…

Ik bedoel, hoe vaak als ik een verhaal of geschreven stukje tekst deel waar emoties en gevoelens in benoemd worden, krijg ik privé berichtjes van ‘healers’ dat ze me kunnen helpen met ‘loslaten’ en kunnen verlossen van mijn pijn? Omdat ze “voelen” dat ik dat nodig heb of nog beter… omdat ze een bericht van het universum kregen en dat naar mij leidde… Hero-complex much? Beetje delulu als je het mij vraagt.

Spiritual bypassing & gaslighting

Iets wat me zelf heel erg opviel in de community, toen ik er zelf head first in was gedoken, was dat er in de community precies dát ontstaat, waar de meeste mensen juist van weg wilden komen. Een bepaalde Hiërarchie, de hypocrisie, de brainwashing en meer. Echter gebeurt hier precies hetzelfde, alleen gooit men er een sluier van ‘licht en liefde’ overheen en doen ze alles onder het mom van ‘THE greater good’ (wat soms eerder ‘MY greater good’ is). Die spiritual bypassing maakt het onwijs makkelijk om weg te komen met alles wat ze doen. De spirituele wereld zelf zit trouwens ook vol met contradicties en hypocrisie:

Je bent goed zoals je bent en je moet je emoties voelen om ze los te kunnen laten. Je moet zitten met je trauma om het te kunnen verwerken, maar tegelijk moet je het ook zo SNEL MOGELIJK FIXEN, want mét ben je niet de beste versie van jezelf. En dat is wat je moet willen. Maar je bent liefde wel waard hoor, alleen zul je zonder bepaalde heling, nooit de man van je dromen aantrekken. Maar… je moet wel dankbaar zijn voor wat je nu hebt en waar je nu staat, maar niet te lang…je moet wel MEER voor jezelf willen als je gelukkig wil worden. Maar je moet geen focus op geld of geldverdienen leggen… Of ik je kan helpen? Ja hoor, mijn purpose hier op aarde is mensen helen, ik ben in dienst van het universum, maar wel voor €10.000 per maand, per traject. Het is nou eenmaal een investering… om in 5D terecht te kunnen komen als ziel zijnde. Maar ik kan niet beloven dat ik ook mentaal aanwezig ben 24/7 dan, want we hebben een blauw volle maan en een leeuwen portaal en dat vereist dat we ons terugtrekken en volledig op onszelf focussen. Maar ik zal je nét genoeg tools geven om je de illusie te geven dat je iets heelt in jezelf. Maar niet alles.. want dat is geen slimme sales techniek. Uiteindelijk moet je dat helen trouwens ook gewoon zelf doen toch?… Waarom ik zo hard en ongevoelig overkom? Oh.. dat komt omdat ik een boogschutter ben, dat zit gewoon in mijn aard, dus dat hoef ik niet te veranderen, dat is gewoon wie ik ben. Maar jij? Ja dat harde daar mag je wel aan werken… komt dat misschien door de afwezigheid van je vader? Verder ben ik wel heel openminded! Zolang je dezelfde geloofsovertuigingen hebt als ik…

Ach, zolang ze alles maar met Love & light afsluiten, dan is het allemaal goed toch?

Over gaslighting gesproken. Een vriendin van me had een tijdje terug een hypnose sessie en toen ze thuiskwam en ik vroeg het was gegaan.. baalde ze ontzettend omdat ze er voor haar gevoel niet in goed in kwam en dus niks uitgehaald had. De hypnotherapeut had vervolgens aangekaart dat ze niet echt open stond en dat ze eerst moest leren loslaten, voordat ze het opnieuw zou kunnen proberen. Ik keek d’r vol ontzag aan. Want ze was duidelijk al een plan aan het maken om een of andere healing sessie te doen om ontvankelijker te worden zodat ze de volgende keer wél iets uit de sessie zou kunnen halen. Het enige wat ik haar vervolgens vroeg was: “En je weet zeker dat het niet gewoon aan hem lag?” Ik vind het namelijk absoluut waanzin dat een coach, hypnotherapeut, healer of wie dan ook, niet nadenkt over de mogelijkheid dat zijn werk gewoon niet heeft gewerkt. Dat kán. Dat is oké. We zijn mensen. We zullen niet altijd een juiste match met iemand zijn en een bepaalde techniek of tool zal niet voor iedereen altijd dezelfde werking of uitkomst hebben. Het feit dat de negatieve uitkomst meteen bij haar werd gelegd, dat ZIJ het probleem was en het niet aan hem, de tool of de techniek kon liggen… mind blown.

Hoe dan ook, de meeste Narcisten zullen zelf niet eens per se doorhebben dat ze dit gedrag vertonen en spiritualiteit gebruiken om zichzelf beter te doen voelen of zichzelf voor de gek te houden. Ras narcisten zijn namelijk geen wezens met diepgang, zelfs al doen ze zich anders voor. Maar zoals ik al eerder aankaartte, vereist diepgang, introspectie en introspectie, verantwoording. En laten ze nou juist de beste plek hebben gevonden om die verantwoording (en daadwerkelijke groei en heling) te ontlopen. In plaats van zichzelf te verbeteren, richten ze zich op het leren van meer spirituele praktijken en kennis die hen de illusie van verlichting of groei geven, in plaats van het daadwerkelijke werk te doen.

Hoe dan ook…

Ik geloof niet dat iedereen in de New Age Spirituele wereld een narcist is met een hero- of godcomplex en de twee gaan dus ook niet per se hand in hand. Maar geloof me, zodra je er op begint te letten, zie je wel dat er heel wat meer ego-play aanwezig is dan je zou denken (of willen). Vooral omdat het dus stiekem een wereld is die ten eerste, heel aanlokkelijk is voor iemand met NPS en ten tweede, ook makkelijk narcistische kwaliteiten in iemand (zonder de stoornis) naar boven kan halen. Niet alleen omdat in de New Age Spiritualiteit de focus vooral ligt op “zelf” en niet per se op collectief, ook omdat het dus al die facetten heeft waarmee je jezelf grandioos voor het lapje kan houden.

Dit heeft mij absoluut die community uit doen rennen. Niet dat ik mezelf niet meer ‘spiritueel’ noem. Ik gebruik nog altijd tools die ik heb geleerd in de tijd dat ik diep in die wereld dook en ik geloof oprecht dat spiritualiteit verweven is met het leven of eigenlijk… dat het leven zelf een diepe spirituele ervaring is. Maar ik heb geen community, waar een grootdeel van de mensen die spiritualiteit gebruikt voor het ego, nodig om dit te bevestigen.

Wat ik verder met dit artikel wil? Het enige is dat ik je bewust wil maken van wat er in de community (en elke andere community) kan spelen en je hopelijk weerhouden van het trappen in de leugens en spelletjes die sommigen gebruiken om misbruik te maken van anderen, zeker in een community waar wordt gehamerd op kwetsbaarheid en waar velen die opzoek zijn naar zichzelf, hun heil zoeken. Want ik vind het knap, prachtig en dapper, als je keuze hebt gemaakt om te willen werken aan jezelf. Om jezelf in de spiegel aan te kijken, diep te duiken en te groeien. Het vergt veel lef om dat te doen. Maar het vraagt ook om kwetsbaarheid en daar maken anderen nou eenmaal graag misbruik van.

Het enige advies wat ik je hierin kan geven: vertrouw je onderbuik gevoel. Als je diep van binnen voelt dat een coach of healer niet bij jou past.. ook al staat deze hoog aangeschreven of heeft diegene veel aanzien, draai je om en loop er van weg. Je weet zelf heel goed of deze persoon juist voor je gaat zijn of niet. So take care of yourself.

Verder, you do you, my beautiful spiri woo woo human.

En vergeet niet.. je bent goed zoals je bent

Liefde & Licht,

Jip

Website afbeelding door Aarón Blanco Tejedor op Unsplash

https://krachtigvooruit.nl/narcist-of-narcistische-trekken/

https://www.psyq.nl/persoonlijkheidsstoornis/narcistische-persoonlijkheidsstoornis